کلیساها محلی برای عبادت بوده و از این رو مورد احترام مردم است و مسیحیان سعی کردهاند به زیباترین شکل ممکن آنها را بسازند. اکثر این کلیساها دارای معماری منحصربفردی بوده و دارای تزئینات حجاری، نقاشی، گچبری و… میباشند. مردم تبریز در طول تاریخ همراه به پیروان ادیان توحیدی و اقلیتهای مذهبی احترام گذاشته، و آن عزیزان سالیان سال در این شهر زیستهاند و برای خود چندین کلیسا جهت عبادت ساختهاند که از لحاظ معماری و تاریخی حائز اهمیت میباشند. در این فصل سعی کردهایم تعدادی از این کلیساهای تبریز را که جنبهی تاریخی دارند خدمتتان معرفی کنیم.
کلیسای آدونتیست
این کلیسا دارای ساختمانی آجری و دارای یک تالار کوچک ساده است و برخلاف کلیساهای دیگر فاقد ناقوس است. و بر روی دیوارهای داخل کلیسا «احکام دهگانه خداوند الصاق شده است». این کلیسا در خیابان شریعتی جنوبی واقع شده است.
کلیسای انجیلی (پروتستانها)
این کلیسا در سال 1957 میلادی (1333 ش) ساخته شده است. کلیسا دارای سقف آهنی و برج ناقوس آن استوانهای و دارای چهار طبقه است و نمای آجری دارد. این کلیسا در شریعتی جنوبی، کوچه والمان واقع شده است.
کلیسای سیرکیس مقدس
«کلیسا سرکیس مقدس در سال 1821م. توسط شخصی به نام پطروسیان ساخته شد ولی بعد از مدتی شکست برداشت و در سال 1845 میلادی مجدداً تجدید بنا شد و به شکل امروزی در آمده است این کلیسا سبک ارمنی دارد و به شکل صلیب ساخته شده است و دارای ستونهای آجری با پایههای عریض سنگی است». دیوارهای کلیسا از سنگ ساخته شده و گنبدهای آن آجریست. این کلیسا در خیابان شریعتی جنوبی، محله لیلاوا، کوچه بارونآواک قرار دارد.
کلیسا شوغاگات مقدس
«این کلیسا به هزینه سیمون منوچهریان در سال 1940 میلادی بنا شده است. کلیسای شوغاگات مخصوص برگزاری مراسم نماز و ادای احترام به اموات است». «کلیسا نمای سنگی دارد و با پایههایی با قوسهای نیمدایره و بیضی قاببندی شده است. این بنا در وسط پلان برروی چهار ستون بنا شده است» و در انتهای خیابان شریعتی جنوبی، جنب کارخانه چرمسازی خسروی سابق (دانشکده معماری فعلی) قرار دارد.
کلیسا کاتولیک (عذرای توانا)
یکی از زیباترین کلیساهای تبریز بوده که «این کلیسا در سال 1910 توسط یک فرانسوی ساخته شده است. بنا نمای آجری دارد و معماری آن متأثر از معماری فرانسویان است در سردرورودی آن گچبری زیبای حضرتمریم را در وسط ده فرشته مقدس نشان میدهد که متعلق به سال 1923 میلادی میباشد. تالار کلیسا به شکل مستطیل شکل بوده دارای 14 ستون سفید رنگ» بسیار بلند با سرستونهای گچبری شده میباشد. این کلیسا در پشت خیابان امام خمینی و در داخل کوچه میار میار واقع شده است.
کلیسای مریم مقدس
این کلیسا یکی از کلیساهای تبریز میباشد که قدمت زیادی دارد. باتوجه به سردر بنای آن و تاریخ قبرهای قدیمی آن بنای اصلی آن را «میتوان به دوره ایلخانان مغول نسبت داد. ولی بنای فعلی آن بعد از زلزله سال 1158 خورشیدی بازسازی شده است.
کلیسای مریم مقدس سبک معماری ارمنی دارد و دیوارها و ستونهای بنا از سنگ و آجر» ساخته شده است.
این بنا از مهمترین کلیساهای تبریز است و «مراسم بزرگ ملی مذهبی در این کلیسا برگزار میشود» این اثر در انتها خیابان شریعتی شمالی نبش میدان نماز واقع شده است.